گشنیز

گشنیز یکی از نخستین ادویه‌هایی بود که به عنوان ماده‌ی طعم‌دهنده رواج یافت. ساقه، برگ‌ها و میوه‌ی گشنیز همگی دارای رایحه‌ی مطبوعی هستند. گیاه جوان گشنیز برای تهیه‌ی چاتنی (نوعی غذای هندی) و سس‌ها استفاده می‌شود و برگ‌های آن برای طعم‌دهی به سوپ‌ها و انواع کاری مورد استفاده است. میوه‌ی آن بطور گسترده‌ای بعنوان یک ترکیب مهم در تهیه‌ی پودر کاری، ادویه‌ی ترشیجات، انواع سوسیس‌ها و انواع چاشنی‌ها استفاده می‌شود. از آن‌ها همچنین در طعم‌دار کردن شیرینی‌جات، بیسکویت‌ها، نان‌های ساندویچی و کیک‌ها بهره می‌برند. تخم گشنیز همچنین بخاطر خواص درمانی آن نظیر ضدنفخ بودن، مدر بودن، صفرابر بودن، تب بر بودن و  شناخته شده است. همینطور، گشنیز ترکیب متداولی در تهیه‌ی داروهای آیورودیک (Ayurvedic، طب سنتی شمال هند که بر پاکیزه کردن بدن از غذاهای هضم نشده که به آن ها آما (سموم) می گویند، بنا شده است) و یک درمان خانگی سنتی برای دردهای متفاوت است. محصولات جدید با ارزش افزوده که از تخم گشنیز بدست می‌آید در بازاهای جهانی تقاضای بالایی دارند. روغن فرار گشنیز همچنین برای از بین بردن بوی بد برخی از شربت‌ها و نوشیدنی‌های دارویی بکار برده می‌شود.

ریشه و توزیع:

بسیاری بر این باورند که گشنیز ریشه در اطراف منطقه‌ی مدیترانه دارد. دو گونه گشنیز تا بحال یافت شده است که از این دو فقط Corandrum sativum L. به شکل گسترده‌ و عمده‌ای در مناطق استوایی کشت می‌شود. هندوستان جایگاه اصلی در کشت و زراعت و تولید گشنیز دارد: منطقه‌ی زیر کشت گشنیز در هندوستان برابر است با 10⁵ × 5.25 و با تولید سالانه 10⁵×3.10  تن. همچنین گشنیز در کشورهای ایران، مراکش، رومانی، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، ‌هلند، میانمار، پاکستان، ترکیه، مکزیک، آرژانتین، و تا حدودی بریتانیا و ایالات متحده کشت و زراعت می‌شود.

کاربردها:

از گشنیز برای تهیه‌ی بسیاری از داروهای خانگی جهت درمان سرماخوردگی، تب‌های فصلی، حالت تهوع، استفراغ و دردهای معدوی استفاده می‌شود. همچنین از آن در طب سنتی آیووردیک برای از بین بردن بو و مزه ی بد داروها استفاده می‌کنند. روغن گشنیز را می‌توان برای چاشنی‌‌دار کردن سوسیس و کالباس و دیگر محصولات پروتئینی بکار برد. گشنیز همچنین اخیرا در پخت نان، چاشنی‌های گوناگون، آدامس‌های جویدنی و برخی نوشیدنی‌های بدون الکل و برخی از ترکیبات کاری کاربردهایی پیدا کرده است.