
زیره
ادویهی زیره، میوهای خشک شده و معطر است که از بذرCuminum cyminum گرفته میشود. این گیاه با اسمهای متنوعی نظیرcumin, kummel, comino, zireh-e sabz, cumino, kemon, zira, kamun نامیده میشود. به این ادویه در انجیل مقدس و تورات اشاره شده و همینطور در کتابهای پزشکی دوران باستان که منتسب به بقراط است اشاراتی به این ادویه شده است.
در کتابهای تاریخی آمده است که رومیان باستان بذر آسیاب شدهی این گیاه را برای مصارف پزشکی در نان، آب و دیگر نوشیدنیها استفاده میکردند. در قرنهای سیزدهم و چهاردهم میلادی، این ادویه بیشتر مصارف آشپزی داشته است. زیره، بومی آفریقای شمالی، مدیترانه، ایران و شبه قارهی هند است. امروزه این ادویه در ایران، منطقه مدیترانه، هندوستان، مکزیک و چین کشت میشود. امروزه ایران، سیسیل، هند، و مالت بیشترین سهم کشت زیره را به خود اختصاص دادهاند. زیره ترکیبی از مریکارپهای به هم چسبیده و جدا است که رنگی سبز یا قهوهای مایل به زرد دارد، تخمدانی به بلندی 3 تا 6 میلیمتر دارد. سطح ادویه پنج وجه اصلی و چهار وجه ثانویه دارد که دارای کرکهایی کوتاه میباشد. برخی میوههای زیره دارای دم گل متصل به آن هستند. این میوهها متعلق به گیاهی سالانه است که 15 تا 50 سانتی متر ارتفاع دارد به همراه ریشههایی بلند و باریک، که ساقههای بلند شاخه شاخه منشعب شده، برگهایی باریک و سبز رنگ و چترهای متعدد با گل سفید و صورتی رنگ دارد که با کرکهایی ریز پوشیده شده است.
تولید بذر زیره:
زیره بطور گسترده بعنوان یک محصول زمستانی در دشتها و بعنوان محصول تابستانی در تپهها کشت میشود. در استان خراسان جنوبی در ایران، زیره با برداشت 12000 تن در سال از محصولات اصلی این منطقه است. زیره همچنین در شمال هندوستان (رشته کوههای هیمالیا، پنجاب، کشمیر و بلوچستان هند) و همچنین شرق اروپا کشت میشود.در کشت تابستانی، بذر زیره را در اواسط فروردین ماه میکارند. باید زیره را در گلدانهای کوچک بکارند، آن را با خاک سبک پر کنند، و در یک بستر گرم قرار دهند تا گیاه بروید. بعد از اینکه بستر آن بتدریج سفت تر و محکمتر شد، آن را به درون یک خاک خوب منتقل میکنند. گیاه در ماههای تیر و مرداد شکوفه میزند و زمانی که 85 درصد محصول برسد، آن را برداشت میکنند. بذرهای تازهی زیره را بر روی پارچه پهن میکنند تا خشک شود و سپس زیرهی خشک شده را در گونیهای پنبهای نگهداری میکنند.