مزایای تغذیه ای لوبیا، نخود و عدس برای سلامتی
مقدمه: لوبیا، نخود و عدس را معمولاً حبوبات یا بقولات مینامیم. لوبیا منبع غنی بسیاری از مواد مغذی نظیر پروتئین، فیبر و پتاسیم است.
لوبیا، نخود و عدس را میتوان هم در دستهی سبزیجات و هم در دستهی پروتئینها جای داد. دستهی غذایی که حبوبات را در آن جای میدهیم بسته به این است که چه مقدار از آن را در رژیم غذایی خود جای دادهایم. چنانچه به مقدار کافی در رژیم غذایی خود پروتئین غیر حبوباتی مصرف میکنید، میتوانید نخود و لوبیا و عدس را بعنوان سبزیجات در نظر بگیرید و همینطور برعکس. بعنوان مثال، گیاهخواران (vegetarians) بخصوص آن دسته از گیاهخوارانی که هیچ گونه محصولات پروتئینی حیوانی مصرف نمیکنند (vegans) حبوبات را بعنوان منبع اصلی تامین پروتئین در نظر میگیرند. مصرف کنندگان گوشت شاید حبوبات را بعنوان نوعی از سبزیجات در نظر بگیرند چون جذب پروتئین کافی و لازم از طریق گوشت و لبنیات به مراتب سادهتر است.
نخود، لوبیا و عدس در تغذیه:
نخود لوبیا و عدس بطور کلی چربی بسیار پایینی دارند و فاقد کلسترول است و نسبت به غلات دانهدار مقدار پروتئین بیشتری دارد. جذب پروتئین از طریق حبوبات انتخابی سالم و مناسب است.
یکی دیگر از اجزای مهم تشکیل دهندهی حبوبات فیبر است. فیبر بخشی از غذاهای گیاهی هستند که بدن قادر به هضم آن نیست. لوبیا، نخود و عدس تقریبا 7 گرم فیبر غذایی در هر نیم پیمانه دارند که میزان فیبر نامحلول آن بالا است. فیبرهای نامحلول مقدار مدفوع را زیاد میکند و حرکات دودی شکل رودهی بزرگ را تحریک کرده و در نتیجه زمان عبور غذا از رودهی بزرگ کاهش مییابد، که نهایتا این مراحل از یبوست جلوگیری میکند. فیبرهای محلول در آب لوبیا، نخود و عدس در رودهی بزرگ قابل تخمیر است که موجب ارتقا سلامتی میشود. اما، این امر موجب تولید گاز در روده میشود که برای برخی افراد موجب ناراحتی میشود. آمادهسازی آنزیمها از جمله آلفا - گالاکتوسیاد میتواند از ابتلا به نفخ جلوگیری کند.
نخود و لوبیا و عدس همچنین منابع غنی برخی ویتامینها و مواد معدنی از جمله فولات، آهن، پتاسیم و منیزیم میباشند. فولات و آهن برای جلوگیری از کمخونی و همچنین برای تنظیم بسیاری از عملکردهای طبیعی متابولیک ضروری میباشد. پتاسیم و منیزیم نیز برای عملکرد عضلات و سیستم عصبی مهم هستند.
مزایا برای سلامتی:
بیماریهای قلبی و عروقی
بیماریهای قلبی عروقی علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده و بسیاری دیگر از کشورهای پیشرفته میباشد. از آنجائیکه گوشتهای فرآوری شده و گوشت قرمز با افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی مرتبط دانسته شده است، انتخاب حبوبات بجای گوشت میتواند موجبات سلامتی را فراهم کرده و کیفیت هر نوع رژیم غذایی را بهبود بخشد. بسیاری از متخصصین تغذیه مصرف 1.5 پیمانه حبوبات در هفته را توصیه میکنند. تحقیقات نشان میدهند که مصرف لوبیا میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را بکاهد.
سرطان:
سرطان دومین علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا میباشد. مصرف حبوبات (از جمله سویا) با کاهش خطر ابتلا به سرطان رودهی بزرگ و پروستات مرتبط است. فیبر غذایی موجود در حبوبات بخصوص لوبیا، نخود و عدس میتواند موجب کاهش خطر ابتلا به برخی سرطانها گردد. لوبیا، عدس و نخود همچنین حاوی مقادیر قابل توجهی آنتی اکسیدان و فیتوکمیکال هستند که این مواد میتوانند از ابتلا به برخی بیماریهای مزمن مثل سرطان جلوگیری کنند.
دیابت:
شاخص گلوکز (GI) مقیاسی است که غذاها را بر اساس میزان بالابردن قند خون در مقایسه با گلوکز (قند) رده بندی میکنند. نخود، لوبیا و عدس از جمله غذاهایی هستند که بطور معمول شاخص گلوکز پایینتری نسبت به دیگر حبوبات دارند. غذاهایی که شاخص گلوکز پایینی دارند، ترشح قند به گردش خون را کندتر کرده و در نتیجه موجب کاهش بالارفتن سطح قند خون پس از هر وعدهی غذایی میشود. برای افرادیکه مبتلا به بیماری دیابت هستند و یا مستعد ابتلا به این بیماری هستند، مواد غذایی با شاخص گلوکز پایین انتخابهای خوبی میباشند. فیبر موجود در لوبیا، نخود و عدس میتواند موجب کاهش سرعت هضم نشاسته و جذب قند شود که در نتیجه میزان قند خون را تنظیم میکند.
بیماری سلیاک
افراد مبتلا به این بیماری باید تا آخر عمر یک رژیم غذایی فاقد گلوتن را دنبال کنند. گلوتن نام رایج برخی از پروتئینهای موجود در گندم و دانههای مرتبط با گندم نظیر چاودار، جو، تریتیکاله و ....... میباشد. نخود لوبیا و عدس سه نوع از حبوبات فاقد گلوتن میباشند و بهترین جایگزین برای این مواد غذایی به حساب میآیند که به بیماران سلیاکی این اجازه را میدهد تا مقدار کافی فیبر مصرف کنند.