اطلاعاتی درباره بیماری کبد چرب

این بیماری معمول‌ترین دلیل نتایج غیر عادی آزمایش کبد است. این بیماری به ندرت سبب درد می‌شود، معمولا باعث تهوع نمی‌شود و باعث سوء جذب غذاهای چرب نمی‌شود اما گاهی اوقات دیگر مشکلات سلامتی را بوجود می‌آورد.

چه چیزی سبب کبد چرب می شود؟

کبد چرب تنها با خوردن غذای چرب ایجاد نمی‌شود. این بیماری با مشکلات سلامتی دیگری نیز مرتبط است.

رایج‌ترین آنها عبارتند از:

• چاقی مفرط (حدود 20 درصد افراد بسیار چاق بیماری کبد چرب دارند.)
• تری‌گلیسرید و کلسترول بالا
• دیابت نوع 2
• مصرف الکل

علل غیر معمول‌تر

• تیروئید کم کار
• برخی داروها
• سندروم تخمک پلی کیستیک
• برخی مشکلات اواخر دوران بارداری

برخی از این شرایط به مقاومت در برابر انسولین (هورمونی که بدن برای کنترل میزان نرمال قند خون تولید می کند) مربوط می‌شوند. اگر در برابر انسولین مقاوم هستید، بدن شما آن قدری که باید در برابر انسولین حساس نیست و بنابراین میزان قند خون می‌تواند از سطح طبیعی و نرمال بالاتر برود. با کم کردن وزن و افزایش سطح فعالیتی فیزیک بدن، می‌توانید مقاومت در برابر انسولین را کاهش دهید.

NAFLD (بیماری کبد چرب غیر الکلی) چیست؟

NAFLD (اغلب به آن فقط کبد چرب می‌گویند) شابع ترین نوع بیماری کبد چرب است. این بیماری پس از مدتی منجر به آسیب کبدی می‌گردد خصوصا زمانی که تجمع چربی در کبد همراه با التهاب پیشرفت کند.

NASH (استاتو هپاتیت غیر الکلی) چیست؟

NASH نوعی بیماری مزمن است که در آن چربی تجمع یافته در سلول‌های کبد باعث التهاب و تورم کبد می‌شوند. این بیماری به آهستگی وخیم‌تر می‌شود و در صورتیکه بیماری‌های کبدی دیگری نظیر هپاتیت B یا C داشته باشید یا اینکه الکل زیادی مصرف کنید به احتمال زیاد برای شما مشکل ساز خواهد شد. در برخی افراد، بیماری NASH می‌تواند به کندی پیشرفت کند تا باعث فیبروز کبد و در بلند مدت منجر به بیماری مزمن‌ و خطرناک سیروز کبدی شود.

NASH معمولا در افراد دارای اضافه وزن یا دیابتی رخ می‌دهد که کلسترول و تری‌گلیسرید بالا نیز دارند. بنابراین شما باید این فاکتورهای خطرناک را کنترل کنید و یا به حداقل برسانید.

کبد چرب چگونه تشخیص داده می شود؟

چون بیماری کبد چرب معمولا با درد، حالت تهوع یا سوءجذب چربی همراه نیست، بیشتر افراد متوجه آن نمی‌شوند تا زمانی که آزمایش خون دهند. اگر چنین اتفاقی برای شما افتاد، پزشک می‌تواند با یک آزمایش سونوگرافی کبد از وضعیت آن آگاه شود. نمونه برداری از کبد هم ممکن است پیشنهاد شود اما این کار بندرت ضروری است. با نمونه برداری از سلولهای کبد و بررسی آن زیر میکروسکوپ درجه تجمع چربی، التهاب و مهم‌تر از همه فیبروز کبدی مشخص و اندازه گیری می‌شود.

در صورت داشتن NAFLD یا NASH چه باید کرد؟

هنوز هیچ نوع داروی خاصی برای درمان این بیماری‌ها وجود ندارد اما برخی تغییرات در سبک و شیوه زندگی می تواند به میزان قابل توجهی آن را کم کند.

• اگر اضافه وزن دارید، به تدریج آن را هر هفته 250 گرم تا نیم کیلو کم کنید تا به وزن ایده‌آل و مناسب برسید. دور کمر در خانمها نباید بیشتر از 80 سانتی‌متر و در آقایان نباید بیشتر از 95 سانتی‌متر باشد.
• حداقل 5 روز در هفته ورزش کنید. در صورت امکان، هم ورزش هوازی و هم کششی انجام دهید. روزی نیم ساعت پیاده‌روی کنید و کمی هم با وزنه کار کنید.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید مخصوصا رژیم کم چربی، پر فیبر و کم کالری. همچنین به حجم غذای خود در هر وعده توجه کنید. برخلاف تصور عامه، هیچ رژیم غذایی برای سم‌زدایی کبد وجود ندارد، اما یک رژیم غذایی سالم به سلامت عمومی و تناسب اندام شما کمک می‌کند. یک پزشک یا متخصص تغذیه‌ می‌تواند برنامه مناسب و متعادلی به شما ارائه دهد.
• در دوره‌های توصیه شده داروهای تجویزی پزشک خود را مصرف کنید تا قند خون (مقاومت انسولین) یا کلسترول بالا را کنترل کنید.
• از مصرف الکل پرهیز کنید.
•  از مصرف دارو به شکل سر خود و بدون تجویز پزشک خودداری کنید.

تغییرات مورد نیاز را ایجاد کنید و آن را کنترل کنید. از پزشک خود برای کنترل وضعیت خود آزمایشهای دوره‌ای درخواست کنید. با این روش حتی با داشتن کبد چرب می‌توانید یک زندگی سالم داشته باشید.

خلاصه:

بیماری کبد چرب در خیلی از کشورها معمول است اما بیشتر افرادی که این بیماری را دارند می‌توانند از طریق تغییرات ساده و پایدار در سبک زندگی خود از قبیل رژیم کم چرب و کم کالری، توجه به حجم غذا و افزایش فعالیت های فیزیکی و ورزش، سلامتی خود را بهبود بخشند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این تغییرات و برای بهبود وضعیت کبد خود به پزشک مراجعه کنید.