مراقبت و بهداشت دندانها
وقتی عکس می‌اندازید، معمولا همه با هم می‌گویند سیب. شما هم این کار رو می‌کنید. شما دهانتان را باز و دندان‌هایتان را نشان می‌دهید.
وقتی به عکس نگاه می‌کنید، فردی شاد می‌بینید که به شما نگاه می‌کند. هر چه دندان‌هایتان سالم‌تر باشد، چهره‌ی شما شادتر بنظر می‌رسد. دلیل این امر چیست؟
این به این دلیل است که دندان‌های شما اهمیت زیادی دارند. اگر شما مراقب آنها باشید، آنها هم مراقب شما خواهند بود. دندان‌های قوی و سالم به شما کمک می‌کند تا غذا را بهتر بجوید و رشد بهتری داشته باشید. دندان‌های سالم باعث می‌شوند تا کاملا واضح صحبت کنید. بله آنها کمک می‌کنند تا در بهترین حالت به نظر برسید.
داشتن دندان‌های سالم چه اهمیتی دارد؟
مراقبت از دندانها چگونه بر تمامی موارد بالا اثر می‌گذارد؟ مراقبت از دندانها باعث جلوگیری از بوجودآمدن پلاک بر روی دندانها می‌شود. پلاک یک لایه‌ی مشخصی از باکتری‌هاست که به دندانها می‌چسبند. پس از خوردن غذا باکتری‌های روی دندان شما بخاطر قند موجود در غذا شروع به فعالیت می‌کنند. باکتری‌ها قند و شیرینی موجود در دهان را می‌شکنند و به اسید تبدیل می‌کنند که مینای دندان را می‌خورد و باعث بوجود آمدن پوسیدگی و سوراخ بر روی دندان می‌شوند. پلاک همچنین باعث التهاب لثه می‌شود که نوعی بیماری لثه است که آنرا قرمز و ملتهب می‌کند و با درد همراه است. لثه شما در واقع بافتی صورتی رنگ داخل دهان است که دندانها را سر جای خود نگه میدارد.
اگر مراقب دندان‌هایتان نباشید، پوسیدگی و لثه‌ی ناسالم بسیار دردآور خواهد بود. خوردن غذا سخت خواهد بود و چندان میلی به لبخند زدن نخواهید داشت.
پیش از اختراع مسواک
ما خیلی خوش شانس هستیم که مطالب زیادی راجع به مراقبت و بهداشت دهان می‌دانیم. در گذشته، دندان افراد با بالارفتن سن و پیر شدنشان می‌پوسید و درد می‌گرفت. برای خلاص شدن از دندان درد آنها دندان‌هایشان را می‌کشیدند. ولی بالاخره مردم یاد فهمیدند که تمیز نگهداشتن دندانها مهم است اما آنها مسواک نداشتند. هنگامیکه شما دارید با مسواک خود خمیردندان نعنایی را بر روی دندانها می‌کشید فقط تصور کنید که مردم قدیم از چه چیزهایی برای تمیزکردن دندان‌های خود استفاده می‌کردند:
· ذغال
· آبلیمو
· خاکستر
· تنباکو و عسل
واقعا چندش آوره! بله تنها تا 100 سال پیش مردم این گونه دندان‌های خود را تمیز می‌کردند ولی سرانجام شخصی یک کرم نعنایی برای تمیز کردن دندانها اختراع می‌کند. کمی پس از آن، خمیردندان‌های تیوپی اختراع می‌شوند که مردم آنها را فشار داده روی مسواک قرار می‌دهند. مسواک زدن در طول جنگ جهانی دوم بسیار محبوب شد. ارتش ایالات متحده به جیره‌ی سربازان مسواک و خمیردندان اضافه کرد و به سربازها آموختند که روزانه دوبار مسواک بزنند. در آن زمان، تیوپ‌های خمیردندان فلزی بود اما امروزه آنها را از پلاستیک نرم می‌سازند و فشار دادن آنها راحت‌تر است.
امروزه انواع خمیردندان‌ها در رنگ‌ها و طعم‌های مختلف در بازار موجود است، و برخی از آنها را فقط برای کودکان می‌سازند. خمیردندان‌های حاوی فلوراید دندان‌های شما را مستحکم‌تر می‌سازد و از آنها در برابر پوسیدگی محافظت می‌کند.
زمانیکه شما مسواک می‌زنید، خمیردندان زیادی نیاز ندارید، تنها به اندازه‌ی یک نخود از آن را فشار دهید. خمیردندان را بهتر است نبلعید، پس از مسواک زدن دهانتان را آب کشیده خمیردندان را از دهان خارج کنید.
چگونه دندان‌های سالمی داشته باشیم:
کودکان می‌توانند با رعایت موارد زیر از دندان‌های خود مراقبت کنند.
· حداقل روزی دو بار مسواک بزنید - پس از صبحانه و قبل از خواب. اگر می توانید، پس از ناهار یا میان وعده‌های شیرین هم مسواک بزنید. مسواک زدن صحیح پلاک‌ها را از بین می برد.
· فقط دندان‌های جلویی را مسواک نزنید بلکه تمامی دندانها را مسواک بزنید. بر روی دندان‌های کنار و پشت هم وقت بگذارید. از دندانپزشک خود بخواهید تا روش صحیح مسواک‌زدن را بدون آسیب رساندن به لثه‌ها به شما نشان بدهد.
· در مسواک‌زدن عجله نکنید. حداقل دو یا سه دقیقه برای هر بار مسواک‌زدن وقت بگذارید. اگر نمی‌توانید وقت را در نظر بگیرید، از یک تایمر استفاده کنید یا به ترانه‌ی مورد علاقه خود گوش دهید تا وقت بگذرد.
· حتما از مسواکی استفاده کنید که دندان‌های نرم دارد. از والدین خود بخواهید تا هر 3 ماه یکبار برای شما مسواک نو بخرد. برخی از مسواکها دارای نشانگر رنگ روی دندان‌های خود هستند که زمان مناسب تعویض مسواک را نشان می‌دهد.
· از دندانپزشک خود بپرسید که آیا دهانشویه آنتی باکتریال برای شما مناسب است یا خیر.
· نحوه‌ی نخ‌دندان کشیدن را یاد بگیرید که برای سلامت دندان‌های شما بسیار اهمیت دارد. این کار چند بار اول کمی عجیب است اما خیلی زود در این کار حرفه‌ای خواهید شد. با نخ دندان خرده غذاهایی که بین دندان‌هایتان پنهان شده و با مسواک نمی‌توان آنرا بیرون بکشید براحتی بیرون می‌آیند.
· شما می‌توانید زبان خودتان را برای داشتن بوی بهتر دهان مسواک بزنید.
همچنین سالی دوبار برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید علاوه بر کنترل نشانه‌های پوسیدگی یا بیماری لثه، دندانپزشک برای بهداشت هر چه بیشتر دندانها به شما کمک خواهند کرد و به شما بهترین راه مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را خواهند آموخت.
این تنها فقط مسواک‌زدن و نخ‌دندان کشیدن نیست که دندان شما را سالم نگه میدارد. شما همچنین باید مراقب رژیم غذایی خود باشید. بخاطر داشته باشید که پلاک موجود بر روی دندان شما منتظر رسیدن قند است. میوه‌جات و سبزیجات فراوان مصرف کنید و آب زیاد بنوشید و لبخندزدن را فراموش نکنید.
انتخاب مسواک
چگونه مسواک انتخاب کنیم و از آن استفاده کنیم؟
انواع و اقسام مسواکها در بازار موجود است و هر کدام ادعا دارند که بهترین عملکرد و فایده را برای دندانها دارند اما تا کنون هیچ کس نتوانسته با شواهد علمی ثابت کند که کدام طرح و شکل از مسواک بهتر پلاک‌های روی دندان را از بین می برد. تنها چیزی که اهمیت دارد این است که شما دندان‌های خود را مسواک بزنید. بسیاری از افراد مدت زمان کافی مسواک نمی‌زنند. اکثر افراد کمتر از یک دقیقه مسواک می‌زنند، اما برای مسواک زدن تمام جاهای داخل دهان و از بین بردن تمام باکتری‌هایی که موجب پوسیدگی می‌شوند توصیه می‌شود که دو تا سه دقیقه مسواک بزنید.
بهترین مسواک کدام است؟
بطور کلی، سر مسواک باید کوچک باشد تا بتواند براحتی به تمام نقاط داخل دهان، دندانها و لثه دسترسی داشته باشد. مسواک باید یک دسته‌ی بلند و پهن داشته باشد تا در دست خوب جای گیرد. جنس فرچه‌های سر مسواک باید از نایلون نرم با سر گرد باشد تا به لثه آسیب نرساند.
چه زمانی باید مسواک خود را عوض کنم؟
حتما مسواک خود یا سری آنرا قبل از اینکه دندانه‌های فرچه‌ی آن کهنه شود عوض کنید. مسواک کهنه نه تنها موثر نیست بلکه محل تجمع باکتری های مضر است که موجب عفونت و التهاب لثه میگردد. مسواک را باید هر 3 ماه تا 4 ماه یکبار عوض کرد. افراد بیمار باید مسواک خود را در ابتدای بیماری خود و پس از بهبودی از آن بیماری عوض کنند.
چگونه مسواک بزنم؟
مسواک را در کنار دندان‌های خود با زاویه 45 درجه قرار دهید و به نرمی آنرا عقب و جلو ببرید. خارج و پشت دندانها، زبان و مخصوصا سطوح بین دندانها را مسواک بزنید. حداقل روزی دو بار مسواک بزنید خصوصا پس از وعده‌های غذایی.
چه مدت باید مسواک بزنم؟
شما باید حداقل دوبار در روز به مدت دو تا سه دقیقه مسواک بزنید. به اندازه‌ی یک ترانه‌ی پخش شده از رادیو مسواک بزنید تا بهترین نتیجه را از آن بگیرید. متاسفانه، بیشتر افراد بین 45 تا 70 ثانیه مسواک می‌زنند.
کدام بهتر است؟ مسواک معمولی یا برقی؟
مسواک‌های برقی خیلی بهتر از مسواک‌های دستی و معمولی کار نمی‌کنند، اما آنها برخی از افرادی که میلی به مسواک زدن ندارند را به مسواک زدن بیشتر تشویق می‌کند. صدای مسواک برقی و مالش سری مسواک بر روی دندانها و لثه اغلب برای افراد خوشایند است. مزیت مسواک‌های برقی این است که نقاط بیشتری از دندانها و دهان را سریعتر تحت پوشش قرار می‌دهند. مسواک‌های برقی برای افرادی توصیه می‌شود که محدودیت در حرکت دست دارند نظیر افراد مسن یا معلول و آن دسته از افراد که روی دندان‌هایشان برای ارتودنسی سیم گذاشتند. برخی اوقات استفاده از مسواک‌های برقی زمان و نیروی بیشتری می‌برد چون که باتری‌های آن باید شارژ شود و بعد از هر بار استفاده سری آن باید شسته شود.
مسواک‌های برقی چگونه کار می‌کنند؟
مسواک‌های برقی عموما سری‌هایی با فرچه‌های نایلونی دارد که لثه و دندانها را با حرکت‌های نوسانی و چرخشی تحریک می‌کنند. برخی از این سری‌ها به شکل گرد هستند و برخی دیگر شکل سنتی دارند و در یک ردیف قرار گرفته‌اند. وقتی شما برای اولین بار مسواک برقی استفاده می‌کنید، ممکن است کمی لثه خونریزی کند. اما وقتی نحوه استفاده و کنترل مسواک را یاد بگیرید خونریزی قطع می‌شود و لثه‌های سالمی خواهید داشت. کودکان زیر ده سال نیز باید با نظارت والدین خود از مسواک های برقی استفاده کنند. از فشار دادن سری‌های این مسواکها به دندان‌های خود اجتناب کنید. از حرکات آهسته و نرم برای مسواک زدن استفاده کنید، و اجازه دهید که مسواک این کار را انجام دهد.
فراموش نکنید!
حتما به شکل منظم نزد دندانپزشک بروید و از سلامت دندان‌های خود مطمئن شوید چون مسواک زدن و نخ دندان کشیدن همرا با ویزیت‌های دوره‌ای بسیار کارآمد خواهند بود.
