چرا طلا فلز ارزشمندی است. کاربردهای آن چیست؟
برای بسیاری از مردم، طلا تنها یک فلز ارزشمند است. اما از نگاه برخی دیگر، طلا یک ماده شگفت انگیز محسوب میشود که زندگی مدرن را به شکلی که امروزه میشناسیم ممکن میسازد!
ما طلا را هر روز اندازهگیری میکنیم، ذوب و بازیافت میکنیم، بنابراین چیزهایی در مورد ویژگیهای منحصر به فرد و کاربرد این فلز گرانبها میدانیم. از منظر حرفهای، اینها تنها برخی از دلایلی است که طلا بسیار شگفت انگیز است.
شکل پذیری
طلا به طوری نرم و قابل انعطاف و به اصطلاح طلاسازان چکش خور است که میتوان آن را به شکل ورقههای نیمه شفاف رول کرد که میتوان آن را به اندازه کافی کوچک کرد و برای استفاده در سیم کشی بعنوان نیمه رسانا استفاده کرد. میتوان گفت که عنصر طلا، خمیر بازی فلزات است.
واکنش پذیری
طلا یکی از کمترین عناصر واکنشی در جدول تناوبی است. طلا با اکسیژن واکنش نشان نمیدهد، بنابراین هرگز زنگ نمیزند ویا نمی پوسد. طلا همچنین در برابر بیشتر ترکیبات (به استثنای سیانید پتاسیم) و اسیدها (به استثنای آکواریا رگیا) مقاوم است. در واقع، مقاومت اسیدی طلا یکی از دلایلی است که دقت تستهای اسیدی را تایید می کند.
رسانایی الکتریکی
طلا یک رسانای بسیار خوب گرما و برق است. از آنجایی که طلا هرگز پوسیده نمیشود و میتواند به هر شکلی در بیاید، از آن برای ساخت اتصالات الکتریکی با عمر طولانی در تمام انواع دستگاهها استفاده میکنند.
بازتاب انرژی
طلا بازتابنده خوب انرژی تابشی الکترومغناطیسی است، از جمله امواج رادیویی، مادون قرمز و اشعه ماوراء بنفش. به همین خاطر، از آن اغلب در هوا و فضا برای ارائه پوششهای محافظ در ساخت تجهیزاتی مانند اجزای قطعات ماهوارهها و لباس فضانوردها استفاده میشود.
در ادامه این متن به برخی از کاربردهای متداول این فلز گرانبها اشاره خواهیم کرد:
1. جواهرات: حدود 78 % طلایی که سالانه استفاده میشود تبدیل به جواهر میشود. جواهرات رایجترین و معمولترین راه برای رسیدن طلا به دست مصرف کنندگان است و همواره کاربرد اصلی این فلز در فرهنگهای گوناگون بوده است. طلا بخاطر خواص زیبایی و ماندگاری که دارد، وسیلهای زینتی است که در برخی فرهنگ ها جنبههای روحانی و معنوی دارد. خصوصا در هندوستان که از آن برای زینت بخشیدن به جسم برای جذب ثروت و نعمت استفاده میشود.
2. سرمایه گذاری و اقتصاد: چون طلا فلزی گرانبها و کمیاب است، این فلز تبدیل به یک ارز طبیعی میشود، و حداقل 6000 سال قدمت دارد. برای مثال ایالات متحده، سابق بر این تمام ارز خود را با استاندارد طلا نگهداری می کرد و همچنین با ورود به هزاره سوم، ارزش طلا در بازار بورس رو به افزایش بوده است. در یک اقتصاد نا مطمئن، طلا می تواند بعنوان یک اصل مالی ظاهر شود. یکی از معمول ترین راهها برای سرمایه گذاری در بازار طلا خرید سکه های طلا، قطعات طلا و یا شمش طلا است.
3. الکترونیک و کامپیوتر: طلا یک فلز هادی بسیار کارآمد است که قادر به عبور دادن بارهای الکتریکی خیلی ضعیف نیز می باشد و به دلیل این ویژگی مقدار کمی از آن تقریبا در تمامی دستگاههای الکترونیکی، از جمله تلفنهای همراه، تلویزیونها و دستگاه های GPS یافت میشود. بخاطر کارآمدی این فلز در عبور دادن بارهای الکتریکی، در کامپیوترهای رومیزی و لپ تاپ نیز برای انتقال سریع اطلاعات استفاده میشود.
4. دندانپزشکی و پزشکی: از فلز طلا برای ساخت بهترین مواد پرکننده، تاج، پل و قطعات ارتودنسی استفاده میشود زیرا این فلز از لحاظ شیمیایی واکنش ناپذیر است، به راحتی در داخل دهان جاگذاری میشود و غیرآلرژی زا است. از سال 700 پیش از میلاد تا کنون از این فلز در دندانپزشکی استفاده شده است و همچنان بهترین گزینه برای جایگزینی دندانهای شکسته یا افتاده می باشد. در پزشکی، در برخی موارد از ایزوتوپهای طلا در پرتو درمانی و تشخیص بیماریها استفاده میشود.
5. هوافضا: در صنعت هوا فضا که در آن فن آوری های قابل اعتماد و موثر، کلید اصلی برای بقا هستند، طلا نقش مهمی ایفا میکند. طلا برای روانکاری قطعات مکانیکی، عبور دادن جریان الکتریکی و پوشش داخلی وسایل نقلیه فضایی جهت محافظت از فضانوردها از اشعه مادون قرمز و گرما استفاده میشود.
6. مدال ها و جوایز: به عنوان یک فلز گرانبها، این فلز با داشتن ظاهر طبیعی در ساختار تاج و تخت، جوایز و مجسمههای مذهبی استفاده شده است. طلا به دلیل داشتن ویژگیهای بینظیر و ظاهری خاص، همواره نماد برترین موقعیت بوده است. در این موارد از جوایز اسکار گرفته تا مدال المپیک، طلا به خاطر ویژگیهای قابل تحسین دائمی از نگاه انسان، همواره استفاده شده است.